MK EVİ

19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyılın başlarında yapılmış olan MK Evi, Ayvalık’da Çamlık Mahallesi’nde bulunuyor. Ev, bulunduğu bölgede bulunan dönemdaş binalara göre çok farklı bir takım mimari özelliklere sahip. Dik çatısı, dar uzun oranlı doğrama sistemi ile adeta Avusturya ya da İsviçre’den getirilip Ayvalık’a yerleştirilmiş gibi duruyor. Restorasyon projesini yürüten Erginoğlu & Çalışlar ofisi yaptığı araştırma sonucu aynı dönemde benzer binaların Midilli adasında da olduğunu görülmüş. Yapının büyük ihtimalle Midillili bir ustanın Avusturya-İsviçre etkisiyle tasarladığı düşünülüyor.

Yapı, işverenin çocukluğunun geçtiği aile evi. Aile içi mülk değişimleri belli bir süre sonra binanın el değiştirmesi ile sonlanıyor. Binanın son sahibi vefat edince, uzun bir süre bina sahipsiz kalıyor ve bakımsız bir şekilde kendi haline bırakılıyor. Proje boyunca işverenin çocukluğunun geçtiği, duygusal bağ kurduğu yapının özgün haline dönüşmesini hedeflenmiş.

Bakımsız kalan bina, çatısındaki deliklerden su almış ve çok ciddi hasar görmüş. Buna bağlı olarak proje ekibi hem döşeme voltaların korozyona uğraması, binayı taşıyan beden duvarlarında ayrılmalar, döşemelerde yer yer çökmeler ve çatının kullanılamaması ile karşı karşıya kalmış. Peyzaj başlı başına hudayinabit şekilde büyümüş bitkilerle sarılmış, arazideki toprak kaymalarıyla yolla ayrımı sağlayan bahçe duvarı da ciddi bir şekilde bel vermiş ve hatta yıkılma tehlikesi altına girmiş.

Proje süreci yeni bir rölöve, analiz, malzeme raporlaması yaparak ile başlamış. Bu çalışmalar yerel mimarlarla paylaşılarak tadilat projesi olarak işleme alınmış. Bu analizler sonucunda özellikle beden duvarlarını birbirine bağlayan noktaların ve iç taşıyıcı ahşap duvarlarla beden duvarları arasındaki bağlantıların son derece tahrip olduğunu görülmüş. Zemin katı taşıyan volta döşemelerinin ise güvenilmez olacak şekilde eskimiş olduklarını tetkik edilmiş. Bunlar için özellikle zemin katın döşemesinin güçlendirilmesine karar verilmiş ve voltaları alttan yaptığımız ikinci bir karbon kevler kaplama ile önce monoblok halinde çalıştırmayı önerilmiş. Bunları da yine beden duvarları arasına koyduğumuz hafif çeliklerle birbirlerine sehim yapmayacak şekilde stabil tutmayı amaçlanmış. Bunlar yapılırken orijinal rum karoları teker teker kodlanarak sökülmüş ve istiflenmiş. Binanın özgün özelliklerini ortaya çıkarmak çok ciddi bir temizlik süreci gerektirmiş. Usta bir restorasyon ekibi ile çalışarak duvarı kazınarak farklı solüsyonlarla temizlenmiş ve binanın orijinal boya katmanlarına, duvardaki “faux marbre” el çizimi taş desenlerine ve kalem işlerine ulaşılmış.

Bunların hepsini konurken diğer taraftan binanın ahşap strüktürü, bütün çürümüş voltaları ve balkon konsolları orijinaline uygun olarak gerek “implant”larla gerekse malzeme değişiklikleri ile güçlendirip, sağlamlaştırılmış. “Master Brace” uygulaması yapılarak beden duvarları birbirine dikilmiş ve enjeksyonlarla sağlamlaştırılmış. Bunu yaparken yine kireç tabanlı malzemelerle duvarın iki yönünde küçük delikler açarak rozetli vidalarla beden duvarlarını birbirine bağlanmış, şakülüne alınmış. Çatı orijinaline uygun olarak tamamen yeni bir ahşap konstrüksiyonla, ahşap strüktürün içeriden algılanacağı şekilde ve yer yer ahşap strüktürü taşıyan taş beden duvarlarının da içeriden okunacağı biçimde yenilenmiş. Teras aynı şekilde yalıtılarak yeniden kaplanmış. Bütün bunlar yapılırken salon katındaki orijinal çiniler dışında her şey orijinal tutulmuş. Salon ve ön terastaki orijinal Rum karoları her ne kadar epeyce zarar görmüş olsalar da kullanılabilecek haldeydiler ancak işveren tercihi ile doğal taş uygulaması ile bu alanlar kaplanmış. Doğramaların kullanılabilir durumda olanlar tamir edilerek yeniden kullanılmış. Sudan etkilenmiş ve kullanılamaz durumda olanları ve kepenklerin tümünü orijinallerinden model çıkartarak yeniden imal edilmiş. Orijinal açılma sistemlerine uyması için aksesuarların bir çoğu sıfırdan imal edilirken, hazır aksesuar kullanılması tercih edilmemiş. 

Son derece harap biçimde olan bahçede de yoğun bir çalışma gerçekleştirilmiş. Bahçe duvarları sökülerek, toprak kazılmış ve aynı malzeme ile orijinaline uygun olarak yeniden örülmüş. Yeni bir giriş yapılan arka bahçede teras kotunu mevcuttan 120 cm kadar aşağı çekildiği için bahçe setlemelerinde de değişiklikler yapılmış. Bu kot ilişkileri yapılırken yine bahçenin orijinal tuğla ve taş duvar dokuları korunmuş. Bütün balustradların kalıpları çıkartılarak ve kalıplara uygun olarak yenileri yapılmış. Özellikle çökmekte olan ön veranda terası, alttan bir çelik kirişleme ile yeniden güçlendirilmiş ve mevcut voltalar bu kirişlere önce askıya alınarak ardından üstlerine oturtulmuş.

Künye

Tasarım Ekibi: Hasan Çalışlar, Göze Üner

Proje Tipi: Restorasyon, Konut

Proje Yeri: Ayvalık, Türkiye

Proje Başlangıç- Bitiş Tarihi: Şubat 2018 - Aralık 2018

İnşaat Başlangıç- Bitiş Tarihi: Ocak 2019 - Temmuz 2021

Arsa Alanı: 1489 m2

Toplam İnşaat Alanı: 711 m2 (Açık ve kapalı alan)

Kapalı Alan: 442 m2 (Konut ve müştemilat)

Yapım Türü: Kâgir

Ana Yüklenici: Payanda Restorasyon, Y. Mimar Restoratör Suzan Özyiğit, Gürel Özyiğit

Statik Proje: A Teknik

Mekanik Proje: ROTA Mühendislik

Elektrik Projesi: ENKOM Mühendislik