NESLİHAN DOSTOĞLU

Bursa kent merkezindeki tarihi külliyeler ve yapı öbekleri belki de doğasını koruyan, onunla birlikte yaşayan yegane yapılı çevreler. Bunu kentlinin ya da kente gelen ziyaretçilerin de daha iyi algılayabilmesi için neler yapılabilir? Bu yapı öbekleri aslında birbirine çok yakınlar; bir yürüyüş rotası ile birbirlerine bağlamak istersek bunun mimari araçları neler olabilir?

Kente baktığımızda, ilk kez Bitinyalılar döneminde M.Ö 185 yılında Tophane'de bir tepe üstünde kuruluyor ve surlarla çevriliyor. Sonrasında, çeşitli uygarlıkların yaşadığı bir kent aslında. Ve Osmanlı ile birlikte bu sur duvarlarının dışında gelişiyor. Bursa'da hüküm süren her bir sultan, kendi adıyla anılan bir külliye oluşturuyor; hem kentin görünür noktalarında hem de kentin sınırlarını belirleyecek şekilde. Bunların arasındaki ilişkiler daha sonraki yapılaşmalarla oldukça zayıflamış durumda çünkü insan eliyle oluşturulan problemler ya da doğal afetler nedeniyle sivil mimarlık örnekleri daha çabuk yok oluyor. Ve şu anda, bu külliyelerin yapıldığı tarihteki durum oldukça bozulmuş. Ancak Bursa hala apartmanlaşsa bile yine de o organik dokusunun devam ettiğini görüyoruz. Gerek kentteki suyun varlığı gerek öbekleşen yeşil alanlar ve kent parklarıyla oluşan bu bütün, aradaki atıl kalmış boşlukların değerlendirilmesiyle aslında bir ağ haline gelebilir, bir rota oluşturulabilir. Bu rota, çeşitli ulaşım araçlarıyla da gerçekleştirilebilir. Örneğin bugün Avrupa ya da Amerika'da, kenti kültür turizmi amacıyla görmeye gelen insanlara bu noktalar, ki bunlar UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girmiş durumda, arasında ulaşım araçlarıyla bir güzergah tanımlanabilir. Bu da UNESCO ekibi olarak planladığımız bir durum.

Bursa gibi adı "yeşil" ile özdeşleşmiş yani doğal güzellik ve özelliklerin öne çıktığı kentlerde, kentli doğasına nasıl sahip çıkar?

Bursa için "yeşil" tanımlaması ve konunun da böyle seçilmesi oldukça önemli; Türkiye'de başka hiçbir kent bu temayla anılmıyor. Ancak günümüzde baktığımızda kent içinde çok yoğun bir yapılaşma olduğunu görüyoruz ve yeşil alanları biraz aramaya başlamış durumdayız. Öte yandan kentin il sınırları içindeki yeşil alanlar açısından Bursa şansı bir konumda; kent içinde entegre olmuş parklar var. Bunların potansiyellerini kullanması, geleceğe taşınması çok önemli.