MİMARİDE POZİTİF VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ADIMLAR: BİYOFİLİK TASARIM

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kent yoğunluğunun giderek artması ‘’biyofilik tasarım’’ kavramını kaçınılmaz olarak karşımıza çıkarıyor. ‘’Yaşam sevgisi’’ anlamına gelen ‘’biophilia’’ kavramından türeyen biyofili terimi doğayla olan içsel bağımızın simgesi.

Teknoloji ve endüstriyel atmosferler, doğa ve insan arasındaki bağın giderek kopmasına sebep oluyor. World Urbanization Prospects by UN Department of Economic and Social Affairs, 2050 yılına kadar dünyadaki gelişmiş bölgelerin %66’sının kentleşeceğini öne sürüyor. Kentleşmenin getirdiği negatif etkileri göz önünde bulundurduğumuzda biyofilik tasarım; doğanın özelliklerini mimariye entegre ederek pozitif ve sürdürülebilir mekanlar yaratmayı ve insan ile doğa arasında kopmakta olan bu bağı mimari bir yaklaşımla bağlamayı hedefliyor.

Biyofilik tasarım üzerinden farklı yapı örnekleriyle oluşturduğumuz seçkiyi inceliyoruz.

Alchemy Yoga and Meditation Center, Bali, IBUKU

Bali’de yer alan, sürdürülebilir mimarinin önemli temsilcilerinden IBUKU, projelerini bambu malzemesinin potansiyelini temel alarak geliştiriyor. IBUKU kurucuları, Jonh Hardy ve Cynthia Hardy’nin çocuklarına daha iyi bir gelecek bırakabilme arzusuyla inşa ettikleri, doğayla bütünleşen The Arc at Green School’dan sonra son olarak Alchemy Yoga and Meditation Center ile bambu malzemesinin tüm avantajlarını kullanarak Bali’nin oluşturduğu manzaraya uyum sağlayan sanatsal bir yaklaşım sergiliyor. Bambuyu manipüle etmek yerine, ona uyum sağladıklarını vurgulayan stüdyo, yalın tasarımı ile insanı doğaya yaklaştırıyor. İlhamını bambu gruplarının doğada nasıl büyüdüğünden alan yapı; tekrarlanan yapı elemanlarıyla dayanıklılığı arttırırken, asimetrik yerleştirilen parçalar ile yoga uygulamalarına duyarlı ve yapının içindeki deneyime uyumlu bir denge sağlıyor. Çiçeklerin oluşturduğu bir düzen algısı yaratan yapı, biyofilik tasarımıyla yapı fikrinden uzaklaşarak ziyaretçiyi doğada hissettirmeyi hedefliyor.

Second home, Lisbon, SelgasCano

Değişen dünya dinamiklerine göre çalışma alanlarını yeniden tasarlayan İspanyol tasarım stüdyosu SelgasCano’nun doğadan ilham alarak dünyanın farklı bölgelerinde geliştirdiği Second Home çalışma alanları, ziyaretçilere ilham vererek yaratıcılıklarını geliştiriyor. Second Home Lizbon, 1892’de inşa edilen gıda pazarı Mercado Da Ribeira'nın içinde yer alıyor. Fiziksel ve psikolojik sağlık üzerinden yaratıcılığı desteklemeye odaklanan mekanda; çalışma alanlarının yanı sıra yoga, pilates gibi sınıfların olduğu sağlıklı yaşam alanı, içinde 2000’den fazla kitap bulunan bir kütüphane ve kişilerin vakit geçirmekten keyif alacağı kültürel alanlar bulunuyor. Yerleştirilen 1000’den fazla bitki ile mekanın hava kalitesi arttırılırken, mekanda oluşacak gürültü kirliliğinin de önüne geçiliyor.

Çitlik Evi, Akyaka, Pim Architects

Türkiye Akyaka’da bulunan Çitlik Evi, PİN Architects tarafından doğayı tasarımın merkezine alarak tasarlandı. Evin mimarisi, doğadan aldığı referanslar ile alanın, ışığın ve bulunduğu peyzajın doğal dokusuyla dengeleniyor. Yapıda kullanılan beton, çelik ve cam malzemeler ile doğa yapıya entegre edilirken, yerel bitki örtüsünün vurgulandığı botanik düzen ile yaşam alanının doğayla kompozisyonu tamamlanıyor.

Welcome, Feel at Work, Milano, Kengo Kuma & Associates

İtalya, Milano’da inşasına başlanan ve 2024 yılında bitmesi hedeflenen ‘’Welcome, Feel at Work’’ binası Kengo Kuma & Associates tarafından tasarlandı. Çalışma odaları, sergi alanları, dinlenme salonları gibi çok amaçlı kullanım sağlayan yapı; yenilebilir enerji kaynakları, doğal bitkiler ve organik malzemelerden oluşuyor. Tasarımcılar, doğayı çalışma hayatına entegre ederek doğanın sürdürülebilirliği ile birlikte yaratıcılık ve verimlilikte katkı sağlamayı hedefliyor.

Magdi Yacoub Global Heart Centre Cairo hospital, Egypt, Foster + Partners

Foster + Partners’ın Mısır’da geliştirdiği hastane, hastaların iyileşme sürelerini kısaltmak için onları doğayla bir araya getirmenin önemini vurguluyor. İlhamını renklerin psikolojisi ve Mısır’ın tarihinden alan yapı, Mısır piramitleri ve göl manzarası sunan yeşil bir alan olarak geliştiriliyor. Biyofili ve doğanın klinik ortamlardaki olumlu etkisini temel alan 300 yataklı hastane, doğal yaşam ile doğal malzemeleri bütünleştirerek insanların fiziksel ve duygusal doğa ihtiyacını karşılamayı hedefliyor; doğal ışık, yeşil bitki örtüsü ve yalın yapı tasarımı ile hastanın iyileşme sürecinin azalacağını ön görüyor. Mısır halkına ücretsiz tedavi sağlayacak hastane, tasarım stratejisi bulunduğu bölge için sürdürülebilir bir örnek oluşturuyor. Hastanenin yoğun bakım ünitelerinden hasta odalarına kadar tüm mimari detayları, doğanın hasta ihtiyaçlarını en iyi karşılayacağı şekilde tasarlanıyor.

Bosco Verticale, Milano, Boeri Studio

Milano’nun simge yapılarından olan Bosco Verticale, kullanıcılara şehir merkezi etrafında bitkilerle çevrelenmiş bir yaşam alanı sunuyor. Dikey orman olma özelliği taşıyan yapı, Boeri Studio Architects tarafından kentleşmenin getirdiği negatif etkilere karşı alternatif bir çözüm olarak tasarlandı. Böcek ve hayvanlar için yeni bir habitat sunan yapıdaki bitki çeşitliliği, aşırı güneş ışığını gölgelerken, oksijen üreterek havadaki kirliliğin de etkisini azaltıyor.