SAMİ SİSA VE DOĞAN TEKELİ

MİMARİ 26.01.2022

Sami Sisa, 1929 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden 1952 yılında mezun olan Sisa, mezuniyetinin ardından İstanbul Belediyesi’nde çalıştı. Daha sonra askerlik görevini icra ederken tanıştığı Doğan Tekeli ile SİTE Mimarlık Bürosu’nu kurdular. Sami Sisa ofisteki mimari faaliyetlerinin dışında birçok dergi ve kitap için yazılar hazırladı. Doğan Tekeli ile birlikte birçok ödülün sahibi oldular. Örneğin; 1982 yılında Venedik Bienali’nde tasarladıkları yapılar sergilendi, 1994 yılında Ulusal Mimarlık Ödülü kazandılar. Sami Sisa 2000 yılında 71 yaşında aramızdan ayrıldı.

Doğan Tekeli de Sami Sisa’yla aynı yılda yani 1929 yılında dünyaya gözlerini açtı. Tekeli’de yine Sisa gibi 1952 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. Tekeli mezuniyetinin ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde çalışmaya başladı. 1954 yılında Sami Sisa’yla birlikte kurduğu SİTE Mimarlık Bürosu’nda çalışmalarına devam etti. Mimari tasarım ve uygulama çalışmalarına ek olarak 1961-1971 yılları arasında mezun olduğu okul olan İstanbul Teknik Üniversitesi’nde dersler verdi. Tekeli kariyeri boyunca birçok kurumda geçici görevler yürüttü. 1957 yılında Mimarlar Odası Başkanlığı, 1992 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü jüri üyeliği yaptı.

“Site Mimarlık nasıl ortaya çıktı? Doğan Tekeli: Askerlikten sonra, Sami Sisa ile orada başlayan arkadaşlığımız, kurduğumuz küçük büro ile devam etti: Site Mimarlık. Adı, Sisa ve Tekeli' den geliyordu ve mimariye de uyuyor gibiydi. Başlangıçta sadece yaşlı bir inşaat mühendisi birtakım çizim işleri getiriyordu. Büro, iki odalı bir yerdi, arka odasında da ben kalıyordum. Sami'nin evinden bir yemek masası ve birkaç sandalye getirdik. Üç taksitle ödemek üzere bir daktilo aldık. Taksit gelince ne yapacağız diye düşünürdük, böyle sıkıntılı bir dönemdi.” (Mimarizm, Çat-Kapı, Tekeli Sisa Mimarlık Ortaklığı, 11 Ocak 2008)

Tekeli-Sisa Mimarlık Bürosu katıldığı yarışmalarda 28’i birincilik ödülü olmak üzere 60’ı aşkın ödül aldı. Doğan Tekeli ve Sami Sisa, 1994’te Mimarlar Odası’nın Büyük Ödülü "Sinan Ödülü"ne layık görüldü. 2001 ’de İTÜ senatosu tarafından Doğan Tekeli’ ye, mimarlık mesleğine katkıları ve meslek etiğinin oluşumuna örnek olması nedeniyle fahri doktor unvanı verildi.

Sisa ve Tekeli’nin birlikte tasarladıkları yapılar arasında; Oyak-Renault Otomobil Fabrikası, Lassa Lastik Fabrikası, Metrocity Alışveriş Büro ve Konut Kompleksi, Hazine Müsteşarlığı, İş Bankası Genel Müdürlüğü Kompleksi, Halk Bankası Genel Müdürlüğü Kompleksi, Eczacıbaşı İlaç Fabrikası, Antalya Havalimanı Dış Hatlar Terminali Binası, Sanovel İlaç Fabrikası, Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı, Priştine Havalimanı Terminal Binası ve Unilever Algida Dondurma Fabrikası gibi önemli yapılar bulunmakta.

TSMD’nin 2008-2010 döneminde onur ödülüne layık gördüğü Doğan Tekeli ve Sami Sisa için hazırlanmış metin: “1950'lerden günümüze uzanan bir süreçte Türkiye'de mimari tasarım alanının ve mimarlık pratiğinin kurumsallaşmasındaki çok boyutlu katkıları; tasarım yaklaşımlarını sürekli güncellemeleri ve özgünlükleri ile gerçek anlamda modern olan ve kalan bir mimarlığı temsil etmeleri; yeni yapı tiplerinin, çağdaş yapı bilgisinin ve malzemelerin ülkemiz koşullarında yeniden yorumlanmasında sürdürdükleri başarıları; Türkiye ve yurtdışında, bir çoğu mimarlık platformlarında defalarca ödüle layık görülmüş eserler olmak üzere, çok sayıda ve çok farklı konularda projelendirilmiş yapıları; eserlerini meslektaşları ve kamuoyu ile paylaşmadaki açıklıkları ile haklarında yapılmış çok sayıda akademik ve mesleki yayın; mesleki kurumlarda aldıkları öncü görevler ve meslektaşlarına destek olma konularında gönüllülükleri ve duayen rolleri ile Onur Ödülüne layık görülmüşlerdir.”

Doğan Tekeli ve Sami Sisa’nın birlikte tasarlayıp uygulamış oldukları bazı yapılara göz gezdirelim.