TAKSİM MEYDANI İÇİN HALK OYLAMASI

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), "İstanbul Meydanlarına Kavuşuyor" sloganı ile kentin kamusal açık alanlarına yönelik bir dizi kentsel tasarım yarışması düzenliyor. Bu kapsamda Taksim Meydanı için İstanbul Planlama Ajansı ve İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı işbirliğiyle ilan edilen yarışma 20 Eylül’de sonuçlandı. 2 Mart 2020’de ilan edilen, Taksim Meydanı, Gezi Parkı ve çevresini içine alacak şekilde yaklaşık 160 bin metrekare alanı kapsayan yarışmaya Türkiye’den ve yurt dışından toplam 146 başvuru yapıldı. Jürinin iki aşamalı değerlendirmesi sonucu 3 tasarım eşdeğer ödülü kazanırken 5 tasarıma da mansiyon ödülü verildi. Kazanan üç eşdeğer proje; Şerif Süveydan'ın liderliğindeki 15 no'lu proje, Bünyamin Derman'ın liderliğindeki 16 no'lu proje ve Kutlu İnanç Bal'ın liderliğindeki 19 no'lu proje olarak açıklandı. 

Sırada, uygulanması planlanan proje için, İstanbulluların oylarıyla eşdeğer tasarımlar arasından yapılacak seçim var. Üç eşdeğer proje; birinci, ikinci ve üçüncü derecelendirilmesi için, önümüzdeki günlerde halk oylamasına sunulacak. İstanbullular, Kent Konseyi kontrolünde yapılacak olan oylamaya TC Kimlik Numarası ile katılabilecekler. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu ayrıca, ‘19 Ekim'de Taksim, Bakırköy ve Üsküdar meydanlarında tamamlanan bu yarışmalarla ilgili çizim, video ve maketlerin yer aldığı açık hava sergilerinin eş zamanlı olarak açılacağını ve sonrasındaki günlerde eşdeğer ödül sahiplerinin İstanbullulardan gelecek soruları yanıtlayacağını’ açıkladı.

Halk oylaması öncesinde düzenlenen kolokyum

İBB, halk oyu öncesinde çevrimiçi platformda ‘Taksim Kentsel Tasarım Kolokyumu’ düzenledi. Jüri üyelerinin, proje ekiplerinin, mimarlık, kentsel planlama, peyzaj ve ilgili alanlardan uzmanların, akademisyenlerin bulunduğu kolokyumda kazanan eşdeğer projeler ve jüri değerlendirmeleri başta olmak üzere, sürecin detaylarıyla ilgili pek çok soru yanıtlandı. Jüri, soruları yanıtlarken seçilen eşdeğer projelerin ‘alanın geneliyle ilgili söz söyleyen ve sözü kuvvetli olan, üç farklı yaklaşıma sahip öneriler’ olduğunu ifade etti. Temel değerlendirme kriterlerine dair gelen bir soruya cevaben ise, jüri başkanı mimar Kerem Piker, ‘jürinin aklında bir çözüm mevcut olarak, projelerde bu çözümü aramak’ şeklinde bir değerlendirme sürecinde bulunmadığını belirtirken, ‘ortada tek bir cevap olmadığını, seçilen üç projenin meydanı farklı özellikleriyle kavrayarak öne çıkardığını, kendi içinde tutarlı ve doyurucu olan bu önerilerin aynı zamanda yatay örgütlenme, ekoloji gibi alanlarda da neler sunulabileceğini gözeten projeler’ olduğunu paylaştı. Burada önemli kriterlerden biri de, önerilerin fiziksel iyileştirmenin ötesinde çok katmanlı bir yaklaşım sunabilmesi.

Eşdeğer projelerle ilgili kısa kısa...

Seçilen ve halk oylamasına sunulacak eşdeğer projelerin ekip liderlerine ‘1) projeyi tasarlarken öncelikli olarak dikkate aldıkları en temel unsurlar ve 2) süreci nasıl değerlendirdikleri’ ile ilgili yönelttiğimiz sorulara cevaben paylaştıkları bilgiler şu şekilde;

15 no’lu proje

1) Taksim yüz yıllık tarihi boyunca her zaman bir kesişme ve karşılaşma noktası, dolaysız bir ifade alanı oldu. Biz bu hafızaya saygı duyuyor, onu geleceğe taşımak için fiziksel bariyerleri kaldırmayı, bağlantıları artırmayı öneriyoruz. Cumhuriyet Caddesi’nin, tramvay yolunun, Taksim Meydanı’nın, Gezi Parkı’nın hafızasını yeni bir yorumla geleceğe taşıyacağız. Taksim ve Gezi Parkı, Prost’un orijinal tasarımındaki gibi yeniden Boğaz manzaralı teraslara, Atatürk Kitaplığı’na, AKM’ye ve devamında Maçka Parkı’na bağlayacak. Bu fikir, Gezi’nin çoktandır unutulmuş hafızasının tazelenmesi olarak görülmeli. Meydana ve Gezi’ye yeni bir perspektif ve yeni bir dinamizm kazandıracağız. Taksim’i yeniden uzun süreli bir inşaat sürecine sokmadan, mümkün olan en az müdahale ile en büyük faydayı sağlamak amacındayız. Öte yandan halkın katılımı projemizin önemli bir parçası. Katılımı sadece bir temenni olmaktan çıkarıp somut bir program ve bir organizasyon platformu olarak tanımladık.

2) Süreç Türkiye için yeni ve katılımcı bir tecrübe olacak. İçinde yer almak heyecan verici. Sonuçların ilan edilmesinin ardından başlayan tartışmalar geleceğe dair ipuçları veriyor. Taksim hepimiz için çok önemli ve herkesin burası için bir hayali var. Proje sürecinde Taksim ile kentli arasındaki bağların yavaş yavaş güçleneceğini, Taksim’in kentin canlı bir merkezi haline geleceğini hayal ediyoruz. Bu tecrübeye katkı sunacak herkese Taksim Kolektifi’nin ve Taksim’in kapıları sonuna kadar açık olacak.

16 no’lu proje 

1) Taksim Kentsel Tasarım Yarışması’na sunduğumuz proje mekanın ve kullanıcının belleğindeki izlerin bugüne dair bir yorumudur. Bu çalışmada meydanın temel sorunları için çözümler üretirken sahip olduğu potansiyeller değerlendirilerek yalnızca bu günün değil geleceğin de ihtiyaçlarına cevap vermesi hedeflenmiştir. Cumhuriyet Caddesi – Tarlabaşı Bulvarı araç yolu yer üstüne alınmış, yolun iki tarafında önerilen köklenmiş çınar ağaçlarıyla meydan yaklaşımları kimliklendirilmiş, yeraltındaki mekan, bellek müzesine dönüştürülmüş, meydanın ve Gezi Parkı’nın ağaç varlığı arttırılmış, meydan konser, festival, sergi gibi çok amaçlı kullanıma uygun bir kamusal alan olarak düzenlenmiştir.

2)Türkiye tarihinde özel bir yer tutan Taksim Meydanı için uluslararası bir kentsel tasarım yarışması açılmış olması önemlidir. Yarışma, alanla ilgili pek çok- farklı görüşün paylaşılmasına, tartışılmasına imkan vermiş, mekanın kullanıcıları –halk-Taksim Meydanı’nın dönüşüm sürecine dahil edilmiştir. Ekip olarak yaşadığımız kente ve anılarımızda özel bir yer tutan bu mekanın dönüşümüne katkı yapmak düşüncesiyle sunduğumuz projemizin jüri heyeti tarafından eşdeğer ödüle layık görülmüş olmasından ve bu vesileyle düşüncelerimizi halkla paylaşma imkanı bulmaktan mutluyuz.

19 no’lu proje 

1) Bilindiği üzere Taksim, 2013 yılında Tarlabaşı Bulvarı’ndan gelen araç yolunun alta alınmasıyla birlikte eski canlılığını yitirdi. Koca bir beton zemin üzerinde tanımsız bir boşluğa dönüşen meydan, Gezi Parkı’nın da hak ettiği kullanım düzeyinin altında kalmasına neden oldu. İstanbullu artık eskisi gibi İstiklal ve Taksim’e uğramaz oldu. Yeraltındaki durak ve transfer noktaları ise sağlıksız mekânların ortaya çıkmasına neden oldu. Bu bağlamda, ekip olarak yer düzleminde meydan ve parkı farklı düzeylerde yeşille bütünleştirirken rahat, keyifli ve yürünebilir mekânlar yaratmaya özen gösterdik. Alanın yeraltında kalan kısmını alternatif sanat etkinliklerine ev sahipliği yapacak mekanlarla yeniden düzenledik. Durakları da bağlayarak AKM’ye doğru uzanan bu yeraltı omurgasını da ‘Obruk’ olarak adlandırdığımız çok katmanlı sergi ve performans yapısıyla sonlandırdık. Bunu yaparken Taksim’de AKM ile zaten yaratılmış olan güçlü sanat programını çeşitlendirmeyi ve zenginleştirmeyi hedefliyoruz.

2) Öncelikle parkı ve meydanı bütünleştirme stratejisinin ve ‘Obruk’la yaratılacak yeraltı yüzeyinin görsel imgelemini ürettik. Bu kavramsal düşünce, jüri tarafından başarılı bulunmuş olacak ki ikinci aşamada aldığımız notlar çerçevesinde fikrimizi geliştiren ve ayrıntılandıran tasarım çözümlerinin sunuşunu gerçekleştirdik. Fikrin oluşumu, gelişimi ve rafine edilmesi anlamında her iki aşamayı da iyi değerlendirdiğimizi düşünüyoruz. İçinde bulunduğumuz aşamada ise İstanbulluların projemizin ana fikrini ve temel bileşenlerini en iyi anlatacağımız sunum biçimleri üzerine çalışıyoruz. Temel amacımız, tüm farklı toplum kesimleri ve kullanıcı gruplarının içinde kendinden bir şeyler bulabileceği mekânsal tasarımı en açık şekliyle paylaşabilmek.

Proje Ekipleri:

15 Numaralı Proje

Ekip Temsilcisi: Şerif Süveydan / Burcu Sevinç Yılmaz, Rıfat Yılmaz, Süleyman Yıldız, Sezer Bahtiyar, Murat Güvenç, Herman Salm / Danışmanlar: Gülsün Tanyeli, Uğur Tanyeli, Evrim Gürel Süveydan, Duygu Çakır, Gürden Gür, Emrah Erdem Özlü, Cantekin Turan, Hakan Mintaş, İpek Duben, Cem Kozar, Özkan Çalışkan, Ertuğrul Ağaoğlu, Ömer Altun, Duygu Erteng, Bilge Kobaş, Zeynep Uşşaklı

16 Numaralı Proje

Ekip Lideri: Bünyamin Derman / Dilek Derman, Mehmet Kadıoğlu, Redife Kolçak, Berk Özdemir, İsmail Hakkı Tunçay, Hasan Öğüt, İdil Derman

19 Numaralı Proje

Ekip Lideri: Kutlu İnanç Bal / Hakan Evkaya, Barış Ekmekçi, Münire Sağat, Olgu Çalışkan, Yasemin Kılıç, Serhat Çakır, İpek Gönüllü, Kıvanç Mutlu, Lal Gülten Öner, Eda Nur Motcu, Sevi Özdemir, Sina Çiftçi, Berke Canbaz