2020'YE GİRMEDEN

"İyi tasarım yapma dürtüsü, tıpkı yaşamayı sürdürme dürtüsü gibi bir şeydir". Mimarlık ve tasarım dünyasının 2019'unu mercek altına alacağımız yazıya, Harry Bertoia'nın bu cümlesiyle başlamak istedik. Nitekim yıl içinde ekranlarımıza düşen disiplinlerarası tasarım haberlerini göz önünde bulundurduğumuzda, olan biteni sorgulama noktasında yerinde bir söz olduğunu düşünüyoruz. Bu arada 'Harry Bertoia da kim' diyeniniz varsa, 2019 bitmeden en azından Google'lamasını tavsiye ederiz.

Şimdi sizi, yıl içinde Türkiye ve dünyada en çok konuşulan mimarlık-tasarım haberlerinden oluşturduğumuz listeyle baş başa bırakıyoruz.

Siz yine de sıralamaya takılmayınız.

• #Bauhaus100. 2019, O'nun yılı oldu. 1919’da Walter Gropius tarafından Weimar’da kurulan, ve mimarlık-sanat ekseninde eğitim ilkesini benimseyen Bauhaus okulu, öğretileriyle bugün hala tekrar tekrar anlatılıyor, üzerine kafa yoruluyor. 100. yıl dönümünün dünya çapında düzenlenen etkinlikler, yazılan kitaplar, güncellenen logolar, tasarlanan koleksiyonlar ya da özel olarak çekilen filmlerle kutlanması da, işte tam bu yüzden. Eylül ayında açılan Bauhaus Museum Dessau'ysa bu anlamda 2019'un bonuslarından. 
• 15 Nisan günü Notre Dame Katedrali'nde çıkan yangın, sosyal medyada #tbt etiketli fotoğraflarla hızla yayılırken kültürel mirasın korunması konusu bir anda çok yönlü şekilde dünya gündemine taşındı. 8.5 saat sonunda söndürülebilen yangında, katedralin çatısı tamamen yanarken 93 metre yüksekliğindeki kulesi yıkılarak yok oldu. Yangın, Türkiye’de epey ilgi çekmiş olacak ki, Google 2019 genel aramalar listesinde 10. sırada yer alıyor. 
• Yine Paris'le devam edelim. Louvre Piramidi'nin 30. yıl dönümü nedeniyle kolları sıvayan sokak sanatçısı JR'ın 2.000 adet kağıt kullanarak tasarladığı optik illüzyon harikası ‘The Secret of the Great Pyramid, 2019'un çok konuşulan işlerinden biriydi. Ancak ziyaretçilerin üzerinde dolanıp durması nedeniyle 1 gün içinde parçalara ayrılarak biraz üzdü. 
• Modern mimarlık tarihinin önemli isimlerinden biri, aynı zamanda Louvre Piramidi'nin de mimarı olan I.M Pei, 102 yaşında aramızdan ayrıldı. Anlaşılan o ki, Paris bu yıl pek güldürmedi. 
• Biraz Türkiye'ye dönelim. Eylül ayında kültür-sanat sezonunun açılmasıyla birlikte, ülkemiz mimarlık ortamı da 3 yeni müzeye kavuşmuş oldu. Kengo Kuma and Associates tarafından Eskişehir’de tasarlanan Odunpazarı Modern Müze, İstanbul'da Grimshaw Architects imzalı Arter Çağdaş Sanat Müzesi ve Emre Arolat Architects tasarımı MSGSÜ İstanbul Resim ve Heykel Müzesi. 
• Tabii, tasarımı nedeniyle global ölçekte alay konusu olduğumuz, Mudurnu'daki Burj Al Babas şato evler projesini es geçmek olmaz. 
• 2 havalimanının ihtiyaca cevap vermediğini ilk kez 2010 yılında duyduk. İhalesi, tasarımcısı, mahkemesi, temel atması derken bu yıl 29 Ekim’de 'büyüklüğüyle övündüğümüz' yeni havalimanımız açıldı. Tartışmalarsa hala sürüyor. 
• ABD-Meksika sınırına 3.200 km uzunluğunda bir duvar inşa etmek isteyen Donald Trump'ı protesto etmek için Ronald Rael ve Virginia San Fratello tarafından tasarlanan pembe tahterevalli, 2019'un belki de en dramatik işlerinden biri. 
• Geçtiğimiz yıllarda tasarım iş birliği için IKEA'ya tweet atan Kanye West, sonrasında sosyal konut projesi yapmak istiyorum diyerek kolları sıvadı. Bir sen eksiktin Kanye derken, 2019'da Yeezy Home'un yapımına başlandı ve ilk görüntüler sosyal medyada paylaşıldı. Çevre sakinlerinin şikayetleriyse, projenin iptaline neden olurken yapılan konut birimleri yıkıldı. Üzgünüz Kanye! 
• Dünya biyoplastik üretiminin 2020 yılında 15 milyon tona çıkması bekleniyor. 2019 yılında tasarımın her alanında kazandığı ivmeyse bu nedenle asla tesadüf değil. Biyoplastik tasarıma bir trend olarak bakıyorsanız yanılıyorsunuz, bu artık gündelik yaşantımızın tam merkezinde olan bir üretim biçimi. 2019'ya karşımıza çıkan tasarımlarsa bu açıdan ilham verici, sevindirici. Albümdeki ayakkabıların alg bazlı biyoplastiklerden üretildiğini söylesek sevincimize ortak olur musunuz? Bu konuda daha fazla detaya buradan ulaşabilirsiniz.
• Konu sıfır atık ve geri dönüşüm olunca, listeye Türkiye'den de bir girişim eklemek istiyoruz. Organik atıklardan (meyve-sebze atıkları, kuru bakliyat vb) mobilya tasarlayan Ottan Studio. Kurucusu Ayşe Yılmaz'la yaptığımız röportajı buradan okuyabilirsiniz.
• Snøhetta tarafından Norveç'te tasarlanan Avrupa'nın ilk su altı restoranı Under, 2019'un ilgi çekici projeleri arasında yer aldı. Üstelik 495 metrekareyle, dünyanın en geniş su altı restoranı olma özelliğini taşıyor. 
• iPhone'suz bir tasarım listelemesi elbette düşünülemezdi. Apple CEO'su Tim Cook tarafından Eylül ayında tanıtılan iPhone 11 Pro, üçlü kamera sistemiyle sosyal medyada alay konusu olsa da yılın en konuşulan tasarımları arasında yerini aldı.
• Geçelim bir başka teknoloji devine, yani Kasım ayında yeni aracını tanıtan Tesla'ya. Cybertruck'ın dayanıklılığının test edildiği sırada camın kırılması şirkete 1 gün içinde 720 milyon dolarlık kayıp yaşatsa da, araç ön satış duyurusunun ardından 200.000 adet sipariş alarak gücünü bir kez daha ortaya koydu.
• 2018'de Cambridge Analytica skandalıyla gündeme oturan Facebook, 2019 sonlarına doğru logosunu güncelledi, kimilerine göreyse kullanıcılarının güvenini yeniden kazanma yoluna gitti. Konu pek tabii tartışmaya açık.
• Kapanışı, her yıl Aralık ayında Pantone tarafından açıklanan yılın rengiyle yapıyoruz; Klasik Mavi'yle. Meyvelerini 2020'de toplayacağımız yılın rengi mimarlık ve tasarım dünyasında nasıl ve nerelerde hayat bulacak merakla bekliyoruz.

*30.12.2019 tarihinde XOXO Digital'da paylaşılan yazıdan alınmıştır.