YA SONRA?

Hakkında çok şey yazıldı, çizildi, konuşuldu. Hatta teması, geçtiğimiz akşam bir televizyon kanalında yayınlanan bilgi yarışmasında yarışmacıya soru olarak yöneltildi. "Biz İnsan Mıyız?" başlığı altında, insan olarak pek çok şeyi sorgulamamızı sağlayan ve 4 Aralık'ta sona eren 3. İstanbul Tasarım Bienali'nden söz ediyoruz.

Tasarım kavramını yeniden düşündüren; yani tasarım her daim hizmetimizde gibi görünse de asıl iddiasının insanı yeniden tasarlamak olduğunu bize hatırlatan bienal için elbette bizim de söylemek istediğimiz şeyler var.

Tasarımla oldukça iç içe olduğumuz bugünlerde, Beatriz Colomina ve Mark Wigley'in 200 bin yıl önceye, her şeyin başladığı noktaya gideceğini duyduğumuz zaman, bu bienalin alışageldik tasarım bienallerinden farklı olacağını zaten anlamıştık. Nitekim kendilerine bu soruyu sorduğumuzda, Mark Wigley'den, "Tamamen tasarım içinde yaşıyorsan, neden tasarım bienaline gitmek istersin ki? Tasarım fikrine meydan okuyan yeni bir tür sergiye ihtiyacımız var; tasarım bienali, tasarım kavramının sorgulandığı bir yer olmalı" cevabını aldık. Buradaki en önemli nokta ise aslında insan olarak hepimizin birer tasarımcı olduğu gerçeğini anlamamızdı. Sabah makyaj yapmamız, saçımıza şekil vermemiz ya da kahve içmemiz gibi tüm günlük insani eylemler aslında bizi insan yapan tasarımlar değil mi zaten? Kısacası kendimizi tasarlayan bir tasarım makinesi olduğumuzu söyleyebilir miyiz? Kesinlikle, evet! Ancak 3. İstanbul Tasarım Bienali, bize bundan çok daha fazlasını verdi. Tıpkı bizi yansıtan bir ayna gibi; her çalışmada kendimizi keşfettik, kendimizle yüzleştik. Ali Kazma'nın "Anatomi"si, Lu Yang'ın "Kuruntulu Mandala"sı, Cam Adam ve çok daha fazlası…

Öte yandan -yine birer tasarımcı olarak- dünyaya verdiğimiz ve bilinçli şekilde vermeye de devam ettiğimiz zarardan yola çıkarsak Beatriz Colomina'nın şu cümlesine katılmamak mümkün mü?

“Belki de kendi sonumuzu sistematik şekilde hazırlayan tek türüz.”

"Petrol Müzesi", "Texas City Toprak Taraması", "Uzay Çöpü" ve yine çok daha fazlası… Bu işler, bazı gerçekler ile yüzleşmemizi sağlamadı mı?

Ve tekrar başa dönersek, bir nevi insanlığın gelişimini yansıtan tasarım kavramının 200 bin yıl önceden günümüze nasıl geldiğini gözler önüne seren bienal, büyük resme bakma konusunda bizi aydınlatmadı mı?

O zaman tekrar soruyoruz.

Biz insan mıyız?