SERPENTINE PAVYONU'NUN 20. YILI

Hyde Park’ın (Kensington Gardens, Londra) içindeki Serpentine Gölü’nde konumlanan ve 1970’te açılan çağdaş sanat merkezi Serpentine Galerisi tarafından, her yıl bir mimara geçici bir yaz pavyonu tasarlama siparişi verilmesiyle hayata geçen Serpentine Pavyonu Haziran ayında 20. yılını doldurdu. Sipariş edilen ilk proje, galerinin 30. yıl galası için mekanın dışındaki çim alanda 400 kadar misafirin oturabileceği harici bir yapı tasarlanması üzerine idi. O dönemde, stüdyo, doğası gereği geçici olan bu yerleştirme için doğal olarak bir tente ya da büyük çadır fikri geliştirdi. Gala için tasarlanan yapı, gördüğü ilginin ardından, o yılın yaz mevsimi boyunca galerinin konuşmalarına, atölyelerine ve etkinliklerine ev sahipliği yaptı ve dolayısıyla Serpentine’in yaz pavyonları programının ilk örneği oldu.

Serpentine Pavyonu’nun yıllık programı, "dünyanın önde gelen mimarlarından bazıları için kamusal alanda deneysel projeler üretmek için bir platform" olarak da tanımlanıyor. Amaç, "çağdaş sanat, müzik, dans ve film gösterimi gibi etkinliklerin insanları bir araya getirdiği ve onlarla etkileşime girdiği çok amaçlı bir sosyal alan sağlamak". Her yıl yapılan seçim için en belirgin kriter ise, pavyonun o yıla kadar İngiltere’de inşa edilmiş binası bulunmayan uluslararası bir mimar ya da tasarım ekibi tarafından yaratılması. Her yıl malzeme, form, bağlam, ve hatta program anlamında iddialı işlerin görüldüğü pavyon, tasarımları ilan adilen takvime göre altı ay içinde inşa edilip üç ay boyunca galeri bahçesinde izleyicilerin ziyaretine sunuluyor. 

Zaha Hadid tarafında gerçekleştirilen 2000 yılındaki ilk pavyon ile, 2019’da Japon mimar architect Junya Ishigami’nin gerçekleştirdiği son projeye kadar Serpentine Pavyonu tasarımı gerçekleştirmiş olan uluslararası mimarlık dünyasının ilgi çekici ve önde gelen isimleri arasında; Bjarke Ingels (2016), Sou Fujimoto (2013), Herzog & de Meuron ve Ai Weiwei (2012), Jean Nouvel (2010), SANAA Mimarlık’ın kurucuları Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa (2009), Olafur Eliasson (2007), Rem Koolhaas, Cecil Balmond ve Arup (2006), Oscar Niemeyer (2003) ile Toyo Ito (2002) yer alıyor. Pavyonun unutulmaz programlarından biri ise, Hans Ulrich Obrist’in süregelen röportaj serisinden ortaya çıkan ve kendisinin Rem Koolhaas ile birlikte moderasyonunu gerçekleştirdiği, 24 saatlik röportaj maratonu olmuştu. 2006 yılında düzenlenen program kapsamında, 28 Temmuz saat 18.00’den 29 Temmuz günü aynı saate kadar geçen 24 saatlik zamanda, Obrist ve Koolhaas aralarında Zaha Hadid, Brian Eno, Damien Hirst, David Adjaye gibi isimlerin olduğu, mimar, felsefeci, yazar, sinema yapımcısı, teorisyen, müzisyen pek çok ismi ağırlamışlardı. İzleyicilerle mekanda gerçekleşen bu röportaj serisi daha sonra, “London Dialogues: Serpentine Gallery 24-Hour Interview Marathon” adıyla kitap olarak yayımlandı.

Bu yıl pavyonun tasarımı için, Güney Afrikalı mimarlık stüdyosu Counterspace seçilmişti. Ancak 11 Haziran’da açılması öngörülen pavyonun 20. yıl projesi, pandemi nedeniyle 2021 yılına ertelendi. Serpentine Gallery’nin danışmanlığını yürüten mimar David Adjaye “İngiltere’nin de içinde olduğu karantina sürecinin ardından pavyonun üretilebilmesi adına ihtiyaç duyulan süre için ertelemenin gerekli olduğuna” vurgu yaptı. Adjaye, “Covid-19’un küresel anlamda aciliyetin bağlamını değiştirdiğini, dolayısıyla Counterspace ekibini aceleye getirmektense, Serpentine’ın bugün toplumu yeniden şekillendiren yavaşlığı kabul etmeyi ve mimarlarla daha derin bir ilişki geliştirmek için kullanmayı tercih ettiğini” belirtti.