2048 OKYANUS BİTTİ

“2048*: Okyanus Bitti” adli mimari yerleştirme,  17. Venedik Mimarlık Bienali'nin küratörü ve MIT Mimarlık fakültesi dekanı Hasim Sarkis’in daveti üzerine, iki senelik bir üretim ve yaklaşık on senelik bir araştırma sürecinin sonucu olarak 19 Mayıs 2021’de Venedik'te izleyicilere sunuldu. Spekülatif biyoloji olarak tanımladığı kavram üzerine çalışan Türk-Amerikan mimar, sanatçı ve akademisyen Dr. Pınar Yoldaş'tan “2048*: Okyanus Bitti” yerleştirmesine dair bilgi aldık.

"Yoldas Lab “birlikte” vurgusunu sadece insanlar açısından degil bütün canlılar açısından ele aldık. Bu kapsamda insanoğlunun endüstrileşme sureci sonucu sudaki yaşama etkisini farklı açılardan gözler önüne sermek istedik. 2014'te Berlin’de Transmediale Villem Flusser Araştırma okulunu kazanan “Bir Asırlık Ekosistemi” projesinde plastik kirliliğinin denizdeki yaşam üzerine negatif etkilerini incelemiştim.  2015’te İstanbul Bienali kapsamında sergilenen ve denizlerdeki dolaşımın durmasına odaklanan “Suyun Kalbi” projesinde ise  okyanus ekosistemlerinin hassasiyetine değinmiş idim. 2021’de bu sorunlar hala devam etmekte olduğu gibi, katlanarak artmış, üzerine asidifikasyon ve Eutrophication gibi yenileri eklenerek daha elzem hale gelmişti.

Halen Marmara’da devam eden ve Karadeniz’de de gözlemlenen ekolojik çöküş, “2048*: Okyanus Bitti” projesinin arkasında yatan araştırmayı ve projenin mesajini çok daha elzem kildi.

Çoğunlukla kentlerde yaşayan canlılar olarak denizle ilişkimiz kopuk. Denizi ve okyanusu tatil yeri, dinlence yeri, gelir elde edilen, belgesellerde izlenen yer olarak görüyoruz. Okyanus yaseminin sömürülmesinde ve fakirleştirilmesinde dolaylı olarak katılıyoruz. 2048: Okyanus Bitti tuzlu su ile ilişkimizi çeşitli bölümlere ayırarak inceliyor.

2048*: Okyanus Bitti : BÖLÜMLER

Okyanus beş bölümden oluşuyor. Her bölüm farklı bir ölüme ait. İlk bölüm, Plastik Okyanus insanoğlu yapımı sentetik polimerlerlerin denizel yaşamı işgali ve tahribi üzerine. Besin zincirine hem av hem evci olarak giren plastik öldürür. İkinci bölüm, Kara Okyanus. Okyanusun en karanlık derinliklerinde insanoğlu petrol denen kara bir madde icin okyanus zeminini delik deşik ediyor. İnsanoğlunun makineleri gurultulu ve kaba, insanoğlunun yöntemleri zehir ve kaos yayıyor.

Üçüncü bölüm Hayalet Okyanus. Biz karides yada ahtapot salatasını afiyetle mideye indirirken, esiri avlanma balıkların yüzde doksanını yok etmiş, deniz ürünleri adına sürüdülen gözü a. endüstriyel avlanma metodları geri kalanı yok etmeye devam ediyor. Hayalet ağ adi verilen artık balık ağları sonsuz derinliklerde yüzlerce yıl asılı kalarak avlamaya devam ediyor: Deniz kaplumbağaları, manta vatozları, çok çeşitli ve herbiri birbirinden güzel köpek balıkları, çok çeşitli yunus türleri, hatta balinalar ve deniz kuşları bile bu ağlara takılıp can çekişiyor, çürüyor, yok oluyor. Dördüncü bölüm Asit Okyanus. Çapraşık ve hassas okyanus kimyası, pek çok canlıya tuzlu bir ana rahmi sunar. Okyanusun asitlerindeki çok az bir degisiklik bile bu hassas kimyayı bozarak pek çok canlının ölümüne neden olabilir. Atmosfere salınan Co2 miktarının son 60 senede insan temelli aktiviteler nedeniyle çok aşırı düzeylere çıkması nedeniyle, okyanus bu Co2 emerek asitleşir. Dış iskeletli canlılar, mercanlar, plankton, kalamar, midye ve yapışıkça adi verilen midye türleri bu asit nedeniyle erir ve yok olur. Okyanusun besinci bolumunun adi Boğulmuş Okyanus. Denizel yasam narin dengelere dayalıdır. Okyanuslar tipki karalar gibi insanoğlu tarafından şekillendirdikçe, sıcaklık, tuzluluk, asitlik gibi değerler insan eliyle değiştikçe okyanus boğulur. Buna en iyi ornek Konveyor Bölgesi olarak da bilinen isi-tuzluluk dolaşımıdır. Bu dolaşım sistemi okyanusun tamamına oksijen ve gıda dağıtır. Bu akıntılar durduğunda okyanusun kalbi de duracaktır.

2048*: Okyanus Bitti : ÖNE ÇIKANLAR
?1.Eser ismini 2006’da Boris Worm ve diğer bilim insanları tarafından Science yayınında çıkan “Impacts of biodiversity loss on ocean ecosystem services” yani “ Okyanus ekosistem hizmetlerinde Biyolojik çeşitlilik kaybının etkileri” başlıklı makalesinden almıştır. Bu makalede Worm ve diğer bilim insanları, eğer endüstriyel balık avlama bu sekliyle devam ederse 2048'de Okyanusun biyolojik çeşitliliğini yitireceğini ve okyanusta avlanacak balık kalmayacağını belirtmişlerdir.
2. 2021 Venedik Mimarlık Bienalinin teması “ Birlikte Nasıl Yaşarız ? “ idi. Bu tema kapsamında MIT Mimarlık bölüm başkanı, yazar ve mimar Hashim Sarkis tarafından Bienale 112 Mimar ve Sanatçı çağrıldı. Pınar Yoldaş da bu katılımcılardan birisiydi.
3. 2048*: Okyanus Bitti yaklaşık 18 aylık bir tasarım ve üretim süreci sonucu Türkiye'de ve Amerika'da üretildi.
4.Venedik'te Giardini’de Central pavilion’da Mayıs’tan Kasın sonuna kadar sergilenecek.
5. Eser bes su kolonundan oluşuyor. Her kolon okyanusları tehdit eden başka bir soruna eğiliyor.
6. Kolonlardan bir tanesine sarmal bir merdivenle çıkılıyor. , bu merdivenin her basamağı on senelik bir zaman dilimi temsil ediyor. İlk basamak 2021 iken son basamak 2101. Basamaklar deniz seviyesindeki artış ile orantılı ve yollar geçtikçe merdivene tırmanmak zorlaşıyor.
7. Her su kolonu ilgili bir film ile birlikte sunuluyor. Bu filmler AI ( yapay zeka) kullanarak medya’da ve web’de yayınlanan esiri avlanma, plastik kirliliği, hayalet ağ, ve yunus ve balina katliamı imajlarının algoritmik bicimde derlenmesinden oluşmuştur.