BÜYÜKADA'DA ART NOUVEAU MİMARLIK ARAŞTIRMALARI

1894 depreminin vurduğu Adalar’da maalesef birçok yapının yerle bir olması üzerine, ahşap yapılarla yeni bir mimari doku yaratıldı. Ada sokaklarda dolanırken yukarı baktığınızda, gözünüze konut ahşap mimarlığına dair uygulamaların rastlamasının nedeni tam da bu. Diğer taraftan, bugün birinci ve ikinci derecede koruma altındaki yapıların bugün hala bizimle olmaları da bir şans. Bu evlerin ve yapıların Art Nouveau ve Ampir stilleriyle sentezlenen versiyonlarıysa özel olarak incelenmesi gereken, nadir eserlerden.

Prof. Dr. Nigan Bayazıt da, Büyükada'nın Art Nouveau etkisindeki binalarını araştırdığı eser ile İstanbul'da konut ahşap mimarlığında uygulamalarının toplu olarak bir arada görüldüğü yerlerden Büyükada'daki Art Nouveau yaklaşımını sergileyen seçilmiş evler ve köşkleri ele alıyor.  Bayazıt, “Büyükada'da Art Nouveau, kısmen Ampir ve diğer üslupların karışımı olan yapılarla ilgili araştırmaların maalesef çok geç kalmış olduğuna inanıyorum. Ben de bu çalışmaya başladığımda, bu kadar büyük ve zengin kültürel bir birikimle karşı karşıya olacağımı beklemiyordum. Adalarda yapı ustalarının ve mimarların birbirleri ile yarışmaya girdikleri söylenebilir.” diyor.

Kargir binalardan farklı olarak ahşap konstrüksiyona sahip olan bu yapılarda Art Nouveau uygulamalarının sınırlı şekilde gerçekleştirildiğini görüyoruz. Ancak bölgenin topografik yapısı nedeniyle bazı binalara ulaşmak zor, zaten çoğu yapı da bakımsızlık nedeniyle yok olmaya yüz tutmuş durumda. Büyükada’daki 161 tarihi yapıyı mercek altına alan Bayazıt, Adalar Belediyesi Yapı İşleri Bürosu'ndan sağladığı mimari çizimler ve dokümanlarını kullanarak hazırladığı ‘dokümanı olan binalar' bölümünde 16 yapıya yer veriyor. 27 yapı, fotoğrafları ve bilgileriyle yer alıyor. Kitapta Nigan Bayazıt kadrajının mahsülü olan, bine yakın fotoğraf da mevcut.

 274 sayfalık bir başvuru kaynağı mahiyetindeki kitap, Adalı Yayınları’ndan çıkıyor.