İKİ MİMARIN TÜRKİYE YILLARI

Türkiye’nin çeşitleri kentlerinde ve özellikle İstanbul’da geçirdikleri yıllarla mimarlık tarihimizde önemli yeri olan iki önemli mimarın burada geçirdikleri yıllara dair iki yeni kitap yayımlandı. Bunlardan biri Tevfik Turan tarafından çevrilen ve Kırmızı Kedi yayınevinden çıkan Bruno Taut’un İstanbul Günlüğü, diğeri ise Aslı Can tarafından hazırlanan ve Nobel Bilimsel Eserler tarafından yayımlanan Paul Bonatz’ın Türkiye Yılları. 

Bruno Taut’un İstanbul Günlüğü, mimarın Japonya’nın ardından 1936 yılında Türkiye’ye yerleşmesinden, Aralık 1938’deki ölümüne kadar olan süreci kapsıyor. Taut bu zaman aralığında İstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde Mimarlık Bölüm Başkanı olarak görev yaparken, Ankara'da Milli Eğitim Bakanlığı'nda da İnşaat Dairesi Başkanlığı görevini yürütür. Taut’un İstanbul’a ilk gelişi 1916 yılında olmuştur ki İstanbul Günlüğü bu gezisine dair gözlemlerinin yer aldığı yazısını da içeriyor. Kitapta Taut’un günlüğü, fotoğrafları, eskiz ve notlarının yanı sıra Enis Batur’un ‘BRUNO TAUT, ‘dışarıdan’ bir Cabinet-Portrait’  ve Esra Akvan’ın ‘Bruno Taut’un Küresel Adalet ve İklim Adaleti Açısından Süregelen Önemi’ yazıları da bulunuyor. 

Paul Bonatz’ın Türkiye Yılları kitabı ise, farklı tarihlerde Türkiye’yi ziyaret eden ve 1943-1956 yılları arasında burada yerleşik olarak yaşamını sürdüren Alman mimarın Türkiye’deki çalışmalarına ve üretimlerine odaklanıyor. Bonatz da tıpkı Taut gibi 1916’da ilk ziyaretini gerçekleştiriyor. Ardından 1927’de Doğu Avrupa gezisi kapsamında İstanbul’a gelen mimar, 1942’de bu kez Anıtkabir proje yarışması jürisi olarak davet ediliyor. Kitap Bonatz’ın kesiştiği ölçekte bir mimarlık okuması için kaynak oluşturuyor. Kitabı ve bu çalışmayı hazırlayan Aslı Can, 2017 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi programı dahilinde yazdığı ‘Paul Bonatz’ın Türkiye Yılları’ başlıklı teziyle doktora derecesini almış ve bu kapsamda 2018 yılında Mimarlar Derneği 1927’de bir sunum gerçekleştirmişti.