ÖZGÜR MÜYÜZ?: MOS

Hilary Sample ve Michael Meredith'ten mütevellit New York menşeli MOS Mimarlık Ofisi, tanımlaması karmaşık mimari anlayışlarıyla Spinoza'nın ''İnsanlar özgür olduklarına inanırlar...'' sözüne kafa tutuyor ve sürüden ayrılıyor.

Bir mimar orijinal olmamayı ne kadar göze alabilir?

Orijinallik şu günlerde imkansız bir olgu olarak gözüküyor ya da en azından saçma bir arzu. Her öğrencinin bildiği gibi, tasarım değerlendirmelerindeki ilk yorum, projelerinin başka bir projeyi andırdığıdır: “Eğer bunu beğendiysen, bunu da beğenirsin vb...” Amazon algoritması gibi bir eleştiri... Biz MOS'ta orijinallikle alakalı sorunlarla ilgilenmiyoruz. Biz burada bir çalışmalar bütünü oluşturmakla, sahada bir ses ve pozisyon inşa etmekle ilgileniyoruz ki bu orijinallikten çok farklı bir problem. 

Mimari önermelerinizde köklere dönüş, birlikte yaşama kültürü gibi kavramlar hep önde. Çalışmalarınızın bu şekillerde evrilmesine hangi kaygılar neden oldu?

Bir bakıma ticari ve teknoloji merkezli mimari modellere karşı bir tepki gösteriyor olabiliriz. Teknolojinin karşısına mimarinin fizikselliği ve deneyimle çıkmak, mimarinin gerçek ve temsili alanlarını çökertmek ilgimizi çekiyor. Video oyunlarının fizik motorlarını kullanan yazılımlarla haşır neşir olmayı bu yüzden seviyoruz.

Video oyunlarının geometrisinden de ilham alıyorsunuz. Bu, işin eğlenceli bir kısmı mı yoksa göründüğünden daha ciddi bir iş mi?

Video oyunları oynamak kadar eğlenceli olmadığını belirtmekle birlikte her şeye rağmen işimizin eğlenceli bir bölümü. 

Geleneksellikle nasıl bir ilişkiniz var?

Klasik mimariyi sürekli göz önüne alıyoruz, o yöne çok bakıyoruz. Genel temel formlarla çalışıyoruz ve mimarinin bir sunumu olarak gördüğümüz jenerik mimariyi seviyoruz. Bunları ifade etmekle birlikte bu kategoriler, sınıflar her geçen gün bizim için daha az kullanışlı hale geliyor. Geleneksel mimariye yakından bakacak olursanız, ne kadar geniş ve çeşitli olduğunu görürsünüz, her şey olmaya açık bir duruşu vardır. İşlerimizi hem geleneksel hem modern olarak tanımlamamız mümkün, belki ikisi de değildir. 

Partner olarak kolektif kararları nasıl veriyorsunuz; çatışmalardan çıkan enerjiyi daha iyi bir yere kanalize edebiliyor musunuz?

Biz bir ofis olarak birlikte çalışıyoruz, projeleri birbirinden ayırarak yönetmeleri için ayrı bireylere asla vermiyoruz. Kararları nasıl alıyoruz veya kim neyi yapıyor bizim için gerçekten ortaya koyması çok zor. Söyleyebileceğimiz tek şey; ofisteki herkes ve her şey, müşteri, bağlam, diğer mimarlar, öğrenciler, internette karşımıza çıkan rastgele bir imaj... Bunlar ve daha fazlasının, yürüttüğümüz her projeyi şekillendirme potansiyeli var. Fakat tüm bu etkenlerin ve etkilerin çalışmalar bütünümüz ile uyumlu olması gerekiyor. Verdiğimiz her kararın geçmişte yaptığımız işlerle ilişkisini düşünüyoruz.

ABD'nin iki önemli üniversitesinde ders veriyorsunuz. Eğitimci olmak mı öğrenci olmak mı?

Öğrenci. 

Önümüzdeki 10 yılda mimarlığı şekillendirecek üç madde belirlesek bunlar neler olur?

Önümüzdeki süreçte mimarlığı, şu an halihazırda ona şekil veren şeyler etkileyecek. Sosyal medya, profesyonel araçların özelleştirilmesi (mesela yazılımlar), finansal unsurlar.

Son dönemde öne çıkan işiniz, 2015 Chicago Mimarlık Bienali'ndeki dört tam ölçekli konut projesinden biri, 2016 Viyana Bienali'ndeki Housing No. 4, Dequindre kesiti... İstanbul Tasarım Bienali'nde sizden neler beklemeliyiz?

Mimarlık ve mimari sunum üzerine; insanlık ve küratoryel bilgilendirme ışığında düşünmeye çalışıyorduk ve sonunda içinde mimari unsurlar olmayan bir ölçekli figürler ansiklopedisi hazırladık. Önce dikkate değer, önemli mimari eserleri aldı ki, çizimlerini inceledik ve ölçekli figürler dışında kalan her şeyi sildik. Bunun dışında birkaç model mobilya ve doğal boyutlarda figürlerden oluşan etkileşimli bir perde yaptık.

Sırada ne var?

Birilerinin ilginç bir şeyler yapmamız için bize iş vermesi.