GELİŞİGÜZEL ŞEHİR

Bir şehrin dokusunda kaybolmak için yalnızca sokaklarında yürümeniz gerekmez. Kaybolmak, her zaman aidiyet duygusunu kaybetmeye de işaret etmez. Onu anlamayı da ifade ediyor olabilir. Bazen kuşbakışı bakmak, şehri ‘anlamak’ için onu tekrar üretmek gerekir. Akıl alamayacak düzeyde karmaşık ilişkilerin, çatışma ve birleşmelerin kurduğu gelişigüzel ya da planlı bir varlık olan şehirle empati kurmak için...

Bu amaçla yola çıkan Gelişigüzel Şehir – Evin Halleri Atölye Serisi, şehirlerin, mahallelerin ve onların içindeki yaşam alanlarının olma, kurulma süreçlerini mimarca ve kullanıcı gözüyle anlamaya çalıştı ve onu başka biçimlere sokarak tekrar üretti.

Bir Nevi Kahve Falı

Kent doku ve izlerine dair bir senaryo yazarken kullanacağınız ilk yöntemlerden biri elbette mimari çizim olurdu. Gelişigüzel Şehir Atölyesi de, bir ‘üst üste ilişkiler dünyası’ olarak kurgulanan şehrin kendine has dinamiklerini analog bir metotla simüle etti. 32 katılımcı, 20x20 cm düz beyaz kağıda, 0,3 ya da 0,5 uçlu siyah pilot kalemle şehir senaryolarını aktardı. Çizimler taranıp mail yoluyla dijitalize edildi.

Mimarlıkla ilgilenen, çizmek, evi ve şehri düşünmek isteyen herkesin katılımına açık olan atölyede ‘iyi çizim’ şartı aranmasa da,  ölçekli çizim yapmaya aşina olmak gerekliydi. Zoom üzerinden, sekiz online seansta gerçekleştirilen Gelişigüzel Şehir Atölyesi, çeşitli kent yerleşim planları incelendikten ve yorumlandıktan sonra dört aşamada hayata geçirildi. Ömer Selçuk Baz, Ece Özdür ve Mehmet Erdönmez tarafından yürütülen atölyenin farklı günlerinde mimari ve kent üzerine Nevzat Sayın, Abdi Güzer, Emre Özdür, Başar Başaran, Han Tümertekin ve Oğul Öztunç ile dersler gerçekleştirildi.

Dört aşamada da, yerleşim dokuları spontane bir şekilde siyah-beyaz simüle edildi. Ardından 20x20 cm boyutundaki çizimler farklı şekillerde birleştirildi. Sunumdaysa kağıda dökülen tüm dökümanlar dijital bir ara yüzde birleştirildi. Aşağıda, atölyenin aşamalarına göz atabilirsiniz. Dilerseniz buraya da tıklayabilirsiniz.

1. aşama: Her katılımcı 20*20 cm ebatlı kağıda 1 km *1 km alanı kapsayan  bir şehir dokusu önermesi çizdi. Çizimler sisteme yüklendi ve oylama ile içlerinden 8 doku seçilerek devam edildi.

2. aşama: Seçilen 8 doku önermesi 4 eşit parçaya bölüdü ve katılımcılara bölüştürüldü.

3. aşama: Oluşturulan 8 şehir dokusundan 2’si seçilerek 16 eşit parçaya bölündü ve katılımcılara tekrar dağıtıldı.

4. aşama: Sona kalan 2 kent dokusundan biri seçilerek 64 parçaya bölündü ve katılımcılara herkesin 2 parça çizeceği şekilde dağıtıldı.