HYGIEIA: MİTOLOJİDEN GELECEĞE, SAĞALTICI MEKANLAR

Geçtiğimiz aylar boyunca pandeminin etkisiyle hijyen, bakım, sağlık, hastalık, bakım ve iyileşme üzerine fazlasıyla kafa yorduk. Ve elbette bu konuların mekânsal bağlamda tasarımla, mimariyle ilişkisi önemli bir araştırma ve çalışma alanı. Kadir Has Üniversitesi Mimarlık Bölümü programında yer alan ARCH 402 Architectural Design stüdyosunda bahar dönemi mezuniyet projelerinin içeriği de bu konuya odaklandı. Disiplinlerarası çalışan İstanbul merkezli KHORA Office'in kurucu ortağı, mimar ve akademisyen Aslıhan Demirtaş yürütücülüğünde gerçekleşen Hygieia Studio’da sağaltıcı mekân kavramı kapsamında geleceğin hastanesi, sanatoryumu, spa ve sağlık merkezleri vardı. 

 

Stüdyo sunumunda anlatıldığı üzere, Hygieia, Yunan ve Roma mitolojisinde sağlık, temizlik ve hijyen tanrıçası. Adını bu tanrıçadan alan Hygieia Studio’nun merkezine bu bağlamda, iyileşme, tedavi, akıl, beden ve kent sağlığı, bakım, onarım, korunma gibi kavramlar ve bu kavramlara tekabül eden mekânlar oturuyor. Öğrencilerin, sağlıklı ve sağaltıcı mekân geleneklerini araştırıp sorguladıkları araştırmalar da projenin temelini oluşturuyor.  Burada bu kaynaklar zaman içinde değişen, dönüşen, sağlık kavramının anlam ve temsiliyetleri önemli bir başlangıç noktası olup Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış darüşşifa yapılarına, bimarhanelere, pediatri ve çocuk hastanelerine, şifa tapınaklarına, sanatoryumlara dair tipoloji ve mimari / mekânsal detaylar stüdyo sürecindeki önemli kaynakları oluşturuyor.

 

Hygieia ve hijyen, bakım, iyileşme gibi sağlıkla ilgili farklı süreçleri temsil eden 4 mitolojik kız kardeşi de projeler için bir referans noktası. Dolayısıyla araştırma sürecinin ardından nihayetinde sağlık ve iyileşme mekânlarına ve sağlıklı mekânın ne olduğunu araştıran tasarımların yer aldığı projelerin kapsamında geleneksel bir kaynaktan hareketle konuya çok geniş bir perspektiften yaklaşılmış. Bu sayede öğrencilerin çok katmanlı araştırma ve çalışma süreci, hem bu alanda öne çıkan kavramların, temaların anlamlarıyla, hem mekân tipolojileri ile ilişkilendirilirken yeni tipolojiler ortaya çıkmış.. 

Tarihi, geleneksel bilginin ve kavramların anlamı, zaman içindeki gelişimi ve bununla birlikte ortaya çıkan tipolojilerin analizinin dahil olduğu araştırma süreci gerçek anlamda bir yeniden düşünme ve sorgulamaya fırsat verirken, günümüzde değişen sağlık kavramı ve teknolojilerinin projelerde yorumlanması bu doğrultuda çalışılan tasarım projeleri de kendi tanımlarını ve mekânsal önermelerini sunmalarıyla sonuçlanmış.