Gerilla Mimarlık

Ekonomik krizle boğuşan İspanya’da kısıtlı imkanlar içinde iyi şeyler yapmaya çalışan bir mimar olan Santiago Cirugeda bunu başarmanın bir yolunu bulmuş: Gerilla mimarlık. Binlerce yeni binanın daha bitmeden terk edildiği İspanya’da insanların kendi işlerini kendileri halletmeleri gerektiğini söylüyor Cirugeda ve ekliyor; “Kriz zamanlarında insanlar bir araya gelmeli ve kolektif çözümler bulmalı.” Cirugeda ve ekibinin mimarlık pratiği alıştığımızdan çok farklı bir yol izliyor. Terk edilmiş mekanları yasadışı olarak işgal edip oraya bina inşa etmekten çekinmiyorlar örneğin. Tabi bunu kar amacı gütmeden, kamusal kullanım için yapıyorlar. “Binalarımız yasal veya yasadışı olabilir ama kimseye zararı yok” diyor Cirugeda. Kamusal kullanıcı için yapılan projelerin tasarım ve uygulama süreçleri de kolektif biçimde yürütülüyor. Çoğu projede eldeki malzeme ve imkanlar ile uygulayıcıların yetenekleri doğrultusunda tasarım o anda gelişiyor. Bu “Self-build” yöntemi için yasaların çevresinden dolaşmayı öğrenmişler. Örneğin Tretzevents eğitim binasının inşaatı için bir mimari workshop yapmak üzere izin alıp binayı öğrencilerle birlikte inşa edip bitirmişler. Kolektivite ve “self-build” anlayışının yanı sıra, hız ve ekonomi de çok önemli onlar için. Kullanılmayan ya da yeni yıkılan bir binadaki malzemeleri alıp onlarla yeni bir bina inşa edebiliyorlar. Aula Abierta Sevilla böyle bir proje örneğin. Bu tür ikinci el malzemelerle inşa edilen binaların çirkin olduğu söylendiğinde şöyle cevap veriyor Cirugeda: “Herkesin çirkin arkadaşları vardır. Çağdaş mimarlık estetiğe kafayı takmış durumda. Mimarlık bundan fazlasıdır. İyi mimarlık işlevseldir, ekonomiktir ve insanları bir araya gelmeye teşvik etmelidir.”

Konuk Yazar: Mesut Öztürk